De mens is een product

Je wordt als baby in onze maatschappij geboren, zonder precies te kiezen waar of hoe. Al vanaf de kleuterklas oefent de maatschappij druk uit op jou. Vanaf het derde levensjaar of zelfs vroeger nog, wordt een kind 32 uur per week in een maatschappelijke instelling geplaatst. Het negatieve aspect hieraan is dat het een opgelegde verantwoordelijkheid is voor de ouders. Zij hebben hier ook geen vrije keuze in. Natuurlijk, je kunt je kind thuisonderwijs geven, maar dan ontloop je de voordelen die school bieden, namelijk een eerste ruim gamma aan sociale contacten aan een kind bieden. Al Vanaf de lagere school wordt een kind opgedragen prestaties op tafel te leggen. Doen wat de leerkrachten zeggen, met een goed rapport als resultaat. Het leven is dan nog maar pas begonnen…

Zonder ook maar écht in contact te komen met de natuur, zal iemand de wetten en regels van onze maatschappij beginnen ervaren, al is het omdat een vijftienjarige misschien tabak koopt zonder dat het mag, of is het omdat een twaalfjarige van de ouders dingen hoort over wat wel mag en niet mag, je zult het in je leven ooit tegenkomen voor een eerste keer. Daaraan zie je ook dat de maatschappij regels en wetten belangrijker acht dat de natuur. Een opvoeding waarbij een kind weinig in contact komt met de natuur, resulteert meestal in respectloosheid tegenover de natuur, denk maar aan hoe onze vervreemding met de natuur gepaard gaat met het vervuilen van de natuur. De staat acht zichzelf belangrijker. Dan wordt de druk om te presteren en naar de wet te leven steeds groter naarmate dat je dichterbij meerderjarigheid komt. Je krijgt naast de opvoeding die je hebt van je ouders, ook de opvoeding van de maatschappij, maar aangezien je ouders zelf ook opgevoed zijn door de maatschappij, ben je eigenlijk echt een product van de maatschappij. Na je schoolcarrière leef je van het geld dat je ofwel krijgt van de ouders, van de dop, of door te werken. Geld is op zich ook een opgelegde regel, zonder geld kom je namelijk nergens in deze maatschappij. Je kan wel beslissen om geen geld te gaan verdienen, maar dan kun je zeer moeilijk overleven, terwijl je nooit vrij gekozen hebt om geld te gaan gebruiken, zo zie je druk die (bij veel mensen onbewust) op je wordt uitgeoefend.

Als product van de maatschappij stel je je ook weinig vragen bij diegenen die je gekneed hebben vanaf je geboorte of je moet al een rare zijn. Politici willen zichzelf populair maken door zich een democraat te noemen. Onze maatschappij noemt zichzelf wel eens een democratie. Nu zijn er sterke twijfels bij te betrekken over deze ‘uitspraak’, wij verkiezen onze machtshebbers democratisch en verder beslissen zij wat er gebeurt (of niet gebeurt). Er is geen enkele vorm van directe democratie te bespeuren in dit land. Als er eens een referendum wordt gehouden is dit niet bindend en wordt het vaak zo goed als genegeerd. Het is een belangrijk in te zien, dat we onze machthebbers wel democratisch verkiezen, maar dat we nooit democratisch macht hebben goedgekeurd. We hebben nooit democratisch onze ‘democratie’ verkozen. Nee, de eerste onderworpenen hebben dit niet gekozen, net zoals wij hier nu nooit voor gekozen hebben. Je komt vanaf je geboorte in een wereld terecht waarin alle mensen op de grond leven, onder de maatschappij, die subtiel boven ons zweeft, waarin de politici en zij die veel geld bezitten of in omloop hebben, een verheven plaatsje hebben gekregen en zo meer te zeggen hebben over hoe maatschappij gevormd wordt.

Macht is er vanzelf gekomen, uit een zeer ondemocratische beslissing, namelijk de wet van de sterkste/intelligentste. Wanneer je ergens geboren wordt, stel je jezelf weinig vragen over waarom bepaalde mensen meer te zeggen hebben. Men ziet het als een normaal gegeven dat er machtsverhoudingen bestaan. Ook zeer weinig mensen stellen er zich vragen bij of het normaal is dat iemand zegt wat zij zouden moeten doen, nee, ze aanvaarden het gewoon zoals het is. De staat is een puur abstract idee dat uitgevoerd is door enkele mensen die daar het gezag en de zin voor hadden, de staat is totaal gecreëerd door de mens, er is geen enkele filosofische verklaring die stelt dat de staat het bij het rechte eind heeft. Je krijgt wel de keuze om er naar te leven of niet, maar als je de “verkeerde” keuze neemt, kan je wel in de gevangenis terecht komen of in extreme gevallen zelfs gefolterd worden. Dus eigenlijk is het geen vrije keuze. Nog een truc is de democratie, je geeft de mensen het idee dat ze belangrijk zijn en dat ze het toch wel goed hebben. Is het dan niet raar dat een totaal onbekende jou zegt wat je moet doen? Hoe kan die persoon nu in vredesnaam weten wat voor jou persoonlijkheid het beste is? Bij nader inzien zijn de mensen die het beste weten wat goed voor je is, vaak toch de mensen die jou het beste kennen? Die weten het toch alleszins beter dan een totaal onbekende.

Daarom is de beste vorm van onderwijs ook perspectiefverbreding. Andere horizonten opzoeken, nieuwe mensen leren kennen met verfrissende ideeën, interessante kwaliteiten en vaardigheden. Een lange reis maken doorheen een andere cultuur verandert elk mens, of die het nu wilt of niet, dramatisch. Want wat wij namelijk niet goed beseffen is dat we allemaal een onzichtbare ‘westerse bril ‘ dragen. Wij bekijken alles vanuit die bril, die hebben we namelijk als cadeau gekregen bij onze geboorte. Maar als men langere tijd ergens ander vertoeft dan je heilige thuis, dan vervaagt die bril tot hij er bijna niet meer is en krijg je stilaan een nieuwe bril waardoor je kijkt, hetzij niet zo vastgeroest als de bril die je kreeg van bij je geboorte. Als je dan terug komt naar je heilige thuis, lijkt alles vervreemd en niet meer zoals het was geweest van bij je vertrek. Natuurlijk is die dat voor zo goed als 100% nog steeds, maar jij bent veranderd. Je bekijkt je eigen maatschappij namelijk vanuit die nieuwe bril die je hebt gekregen. Je bekijkt heel de maatschappij, de mensen, de natuur, de actualiteit, vanuit een totaal ander perspectief, op een manier zoals je het nog nooit gedaan hebt. Dit is vaak een erg emotionele periode, die zolang duurt totdat die bril weer stilaan vervaagt, al blijft die wel voor altijd in je nachtkast liggen. Dit is wat ze de cultuurshock noemen. Ook door dicht bij de natuur te leven kan je veel leren. De mens van tegenwoordig staat zodanig ver van de natuur af, dat hij die niet meer voelt. Door lang dicht bij de natuur te leven krijg je weer een andere bril en ga je vaak een nieuwe vraag stellen aan jezelf: waar verspillen de mensen hun tijd toch aan in deze wereld? Zet de directeur van een vervuilende multinational maar eens een maand of drie in het midden van het Amazonewoud, hij zal wel anders piepen en stoppen met vervuilen. Of zet iemand die onverschillig is t.o.v. armoede maar eens een tijdje in het midden van een armoedig Afrikaans dorpje, hij zal wel anders denken als hij terug is.

Dit is hetzelfde met sociale contacten. Bij elke ware ontmoeting wordt je perspectief verbreedt, je hebt een nieuwe persoonlijkheid leren kennen, met andere ideeën en bezigheden, die je zonder dat je het door heb jou aan het inspireren zijn, jou aan het beïnvloeden zijn. Nieuwe inzichten verkrijg je bijna altijd tijdens een gesprek dat je hebt met iemand, het inzicht komt dan wel uit jezelf, maar het is vaak opgewekt door iemand of iets. Denk maar eens na, ben je nog nooit van ergens thuis gekomen met als eerste indruk dat er wat veranderd is. Een voorbeeld kan zijn dat je een week ergens bent geweest zonder tv of computer, je komt thuis en het eerste wat je opvalt zijn je ouders die tv kijken en eventjes begrijp je niet goed waarom ze dat aan het doen zijn. Je hebt er nog nooit eerder bij stilgestaan maar nu ineens wel. Dingen die je niet kent, daar kun je veel uit leren, op voorwaarde dat je het op een positieve manier verwerkt, of het nu een leuke ervaring was of een rotslechte. Je kunt het vaak ook merken als je bijvoorbeeld in een jeugdvereniging zit. Er is een nieuw lid, een gesloten persoon, maar met interesse voor het onderwerp van de vereniging, vaak zie je zo’n mensen helemaal open bloeien door de aangename sfeer waar die in terecht komt en de diversiteit van personen met een gemeenschappelijke interesse, maar elk een andere visie op die interesse. De essentie van alles wat je tegenkomt op je levensweg blijft voor eeuwig opgeslagen in je onderbewustzijn, de ene herinnering al wat dieper als het andere.

Het slechtste wat je voor iemand kunt doen is de beschikbaarheid aan inspiratie wegnemen bij iemand. Zo laat je iemands bril compleet vastroesten, zodat de glazen nauwelijks nog groter kunnen worden. Wat gebeurt er nu met iemand die volgens de maatstaven van onze staat iets heeft mispeuterd? Die wordt in een gevangenis gestopt, zoveel mogelijk afgesloten van de buitenwereld. Sociale isolatie. Nu is elke mens een product van de maatschappij, elke mens is erdoor gekneed, dus heeft de staat ook een zeker verantwoordelijkheid over de daden die zijn leerlingen begaan. De staat, de abstracte leider van de maatschappij, is ook verantwoordelijk voor de daden die een crimineel begaat. Doordat criminaliteit angst opwekt bij de bevolking, wil men de omstanders beschermen tegen die gevaarlijke criminelen, het moest maar eens jou kind zijn dat vermoord wordt! Ze worden volledig weggenomen uit de maatschappij en bij het andere uitschot van de maatschappij gezet. Mensen kun je veel beter helpen door ze als een medemens te behandelen en door ze te helpen andere horizonten te gaan opzoeken. Niemand wordt écht geholpen doordat een totaal onbekende beslist hem voor jaren lang op te sluiten. Denkt men er soms over na of die persoon wel dat recht heeft? Waarom zou de jury van het gerecht meer waard zijn dan de beklaagde die vooraan staat? Het gebeurt ook veel bij activisten. Ahzo, dus gij wilt u niet schikken naar wat de staat wil? Een plaatsje in het uitschot, dat kunt ge krijgen! Op die manier kiest de staat de gemakkelijke oplossing en ontwijkt ze de problemen die ze zelf veroorzaakt heeft.

Naar alle waarschijnlijkheid beseft het parlement, het gerecht en de regering niet dat het uitschot dat ze vormen, een logisch gevolg is van de onderwerping die ze opleggen. Misschien is alle criminaliteit, armoede, milieuvervuiling etc. wel een gevolg van ongelijkheid. Misschien zijn het juist die machtsverhoudingen die onwetendheid creëren. Misschien komt het door macht en de hoge verwachtingen dat mensen een uitweg zoeken op onbekend terrein, zoals verslaving of criminaliteit. Hebben zij, de machthebbers, daar al eens over nagedacht? Elk gevolg heeft een oorzaak en misschien moeten die oorzaken eens grondig herbekeken worden.

Heeft u dáár al eens over na gedacht?

Door Hannes Van Huyck